Bij de overheid, verzekeringsmaatschappijen en banken moeten de medewerkers tegenwoordig schrijven op B1 niveau. Want die moeilijke teksten waar we eerder mee geconfronteerd werden als inwoner, verzekerde en klant konden echt niet meer. Die onbegrijpelijke, ingewikkelde teksten waar je uren op moest puzzelen voor je begreep dat je aanvraag was afgewezen, moesten eenvoudiger en begrijpelijker worden. B1 is tegenwoordig de norm: een internationale standaard in taalonderwijs die voor de meeste mensen te bevatten is.
Ik vind het erg prettig om een begrijpelijke brief of mail te krijgen. Ik denk dat iedereen dat wel vindt. Puzzelen is leuk, maar wel als je zelf de puzzel kiest. Als je graag wilt weten of je een vergunning krijgt voor die verbouwing, of dat je schade wel of niet vergoed wordt, dan heb je geen zin in gedoe.
De meeste instanties zijn dus inmiddels druk aan het trainen geslagen. Allerlei dappere taaltrainers hebben uitgelegd waarom het zo handig en belangrijk is dat teksten op B1 niveau zijn. Een eenvoudige tekst scheelt niet alleen papier, maar vermindert ook vragen en klachten van de ontvangers.
Zelf geef ik ook B1 trainingen. Het is voor veel mensen nog steeds een uitdaging om eenvoudig te schrijven. Maar soms krijg je dan een mooie kritische vraag van een deelnemer waardoor je even aan het denken gezet wordt. Want gaat van al dat B1 schrijven de taal niet verarmen? Deze vraag kreeg ik dus de laatste keer dat ik een B1 schrijftraining gaf. Ik vond het een mooie vraag.
Zelf denk ik dat die verarming nogal mee zal vallen. Wie gaat ‘indien’ of ‘inzake’ missen? Wie wordt er intens gelukkig van een lijdende zin? Ik niet en ik ken bar weinig mensen die daar wel blij van worden. Ik heb dus geantwoord dat het volgens mij nogal mee valt met die taalverarming. Zakelijke teksten moeten volgens mij gewoon een doel dienen: hun lezer zo goed en zo duidelijk mogelijk informeren. Als die teksten dan wat minder ‘rijk’ zijn, is dat jammer maar helaas. Die klant of lezer heeft liever gewoon een duidelijk antwoord. Voor rijke teksten hebben we andere middelen die een ander doel dienen.
Leef je dus vooral uit in je columns, blogs of reclameteksten en ben daar creatief. Hoe creatiever hoe beter zelfs! Maar ook daar verwacht ik niet dat we ‘indien’ of ‘inzake’ zullen tegen komen. Taal leeft en verandert continu. Woorden verdwijnen en verschijnen en regels veranderen. En sommige woorden sterven dan uit. Van mij mogen ‘inzake’, ‘indien’ , ‘derhalve’ en al hun ambtelijke broertjes in het archief. Dat woordenboek loopt vanzelf weer vol met nieuwe woorden. Die strepen we over honderd jaar dan weer lekker weg. Want ‘over’, dat kan dan echt niet meer.
